తీర్థ యాత్రలు

 తీర్థ యాత్రలు

సి.హెచ్. నాగార్జున శర్మ.

సెల్ : 8978504127

నేను, నా కూతుర్ల తోటి మరియు నా అళ్ళుళ్ళ తోటి తీర్థ యాత్రలు చేశాను.  అందులో భాగంగా నేను  ఫరీదాబాద్ లో కొలువై ఉన్న శ్రీ లక్ష్మీనారాయణ దివ్య ధామంలోని ప్రసిద్ధ దేవాలయాన్ని సందర్శించాను. ఆ ఆలయ వాస్తుశిల్పం దక్షిణ-భారత మరియు ఉత్తర-భారత వాస్తుశిల్పాల యొక్క సమ్మేళనం.  ప్రధాన ద్వారం వద్ద ఉన్న గోపురం దక్షిణ-భారత వాస్తుశిల్పానికి చెందినదైతే,  గర్భగృహ గోపురం ఉత్తర-భారత  వాస్తుశిల్పానికి చెందినది.. ఆ దేవాలయ ప్రాంగణం లో ప్రధాన దేవతలు శ్రీ లక్ష్మీనారాయణుడు, మహాలక్ష్మి మరియు ఇతర దేవతలు కొలువై ఉన్నారు.. ఆలయాన్ని చాలా శుభ్రంగా ఉంచుతారు ఆలయ నిర్వాహకులు. ఆలయ నిర్వహణని శ్రీ సిద్ధాశ్రమం నిర్వహిస్తోంది.

 

* * *

నేను ఇంతకుముందు మధుర మరియు ఆగ్రాలను సందర్శించలేకపోయాను.   కాబట్టి రేపు మేము మధుర మరియు ఆగ్రాలను చూడడానికి బయలుదేరుతున్నాము.

మధురలో, మేము శ్రీకృష్ణుని జన్మస్థలాన్ని (జైలు) సందర్శించాము.  చాలా శుభ్రంగా ఉంది. ఆలయ బృందావనం చాలా రద్దీగా ఉండే ప్రదేశంలో ఉంది.  కానీ అక్కడి పరిసరాలు అంత శుభ్రంగా లేవు.

తాజ్ మహల్ గురించి ప్రత్యేకించి చెప్పనక్కరలేదు.. భారతీయులందరికీ సుపరిచితమైనదే ఇది 400 సంవత్సరాల పురాతన దేవాలయం. ఈ ప్రదేశాన్ని సందర్శించడానికి వచ్చే విదేశీ పర్యాటకులను మేము చూశాము.  ఈ ప్రదేశానికి ఇది నా మొదటి సందర్శన.  అయినప్పటికీ నాకు ఎలాంటి థ్రిల్ కలగలేదు. ఆగ్రా వెళ్లే దారిలో సికింద్రాబాద్‌లోని అక్బర్ సమాధిని కూడా సందర్శించాం.

సమయాభావం వల్ల ఆగ్రా కోటను బయట నుంచి మాత్రమే చూడగలిగాం. 1571 నుండి 1585 వరకు అక్బర్ నిర్మించిన ఫతేపూర్ సిక్రీ రాజధాని..

* * *

నేను వారణాసి (కాశి) మరియు గయలో మూడు రోజుల మతపరమైన కర్మకాండలను  నిర్వర్తించడం కోసం రేపు బయలుదేరుతున్నాను.

మేము ఇక్కడ నుండి కాశీకి రాత్రి రైలులో బయలుదేరి 10.30 గంటలకు కాశీకి చేరుకున్నాము, అక్కడ  ఒక ఇంట్లో స్థిరపడిన తరువాత, మేము కేదార్‌నాథ్ ఘాట్ నుండి కాశీ విశ్వనాధుని, అన్నపూర్ణా దేవి మరియు కాశీ విశాలాక్షి దేవి ఆలయాలను సందర్శించడానికి పడవలో ప్రయాణించాము.

ఔరంగజేబు ప్రధాన ఆలయాన్ని ధ్వంసం చేసి, ఆలయం పక్కన ఒక మసీదుని నిర్మించాడు. అది అత్యంత ఆందోళనకరమైన అంశం.

* * *

మరునాడుదయం నేను కేదార్‌నాథ్ ఘాట్‌కి వెళ్లి, గంగలో స్నానం చేసి, నాకు ప్రీతిపాత్రులైన వారు మరణించిన ఆత్మలందరికీ, 'పిండప్రధానం' చేసాను. ఆ కర్మకాండను నిర్వహించడంలో నాకు అక్కడ వుంటున్న తెలుగు పురోహితుడు సహాయం చేసాడు.

తర్వాత మేము కారులో గయకు వెళ్ళాము.  సాయంత్రం 5 గంటలకు గయ చేరుకున్నాము. బీహార్ ప్రభుత్వ అతిథి గృహములో బస చేశాము.  బుద్ధుడు జ్ఞానోదయం పొందిన ప్రదేశమైన బోద్ గయను సందర్శించడానికి వెళ్ళాము. ఇది చాలా చక్కగా సంరక్షించబడిన మరియు నిర్వహించబడుతున్న అద్భుతమైన ప్రదేశం.  అక్కడికి వచ్చిన పర్యాటకులలో జపాన్, శ్రీలంక, థాయిలాండ్, టిబెట్, ఇండోనేషియా వంటి దేశాల నుండి వచ్చిన వారున్నారు..

మేము గోల్డెన్ బుద్ధుని యొక్క ప్రధాన ఆలయాన్ని కూడా సందర్శించాము, దీనిని అశోక చక్రవర్తి నిర్మించారు.

* * *

మరునాడుదయం, మేము బోధ్ గయ నుండి గయకు వెళ్ళాము.  మరణించిన ఆత్మలందరికీ, ముఖ్యంగా తల్లిదండ్రులు, తాతలు మరియు ముత్తాతల 'పిండప్రధానం' కోసం అత్యంత పవిత్రమైన ప్రదేశం. నాకు గుర్తుంది, మనం వార్షిక వర్ధంతి (శ్రాద్ధ) జరుపుకున్నప్పుడల్లా గయలో (నది ఒడ్డున) చేస్తున్నట్లుగా ఊహించుకుంటాం.

 

 

: 2:

దైవ సన్నిధికి చేరుకున్న వ్యక్తులందరినీ ఆ సమయములో మనం స్మరించుకోవడం నిజంగా ఒక భావోద్వేగ అనుభవం.

చివరకు వారికి అందించే ఆహారాన్ని మూడు భాగాలుగా విభజించాము. ఒక భాగం ఆవుకి సమర్పించబడుతుంది, రెండవ భాగం విష్ణుపాద ఆలయంలో విష్ణువు పాదాల వద్ద ఉంచబడుతుంది. మూడవ భాగాన్ని ఒక మర్రి చెట్టు వద్ద ఉంచబడుతుంది. ఇంతకీ దీని ప్రాముఖ్యత ఏమిటనేది నాకు తెలియదు.

ఈ ప్రదేశం కాశీలో వలె మురికిగా ఉన్నప్పటికీ, కాశీలో ఉన్నంత రద్దీగా ఉండదు. ఈ ప్రదేశం 'పిండప్రధానానికి' ప్రసిద్ధి చెందినది.  ప్రతి సంవత్సరం వారి వర్ధంతి సందర్భంగా వారికి ఆహారం అందించలేకపోతే, ఇక్కడ అందించిన ఆహారం వారి ఆకలిని శాశ్వతంగా పరిష్కరిస్తుందని చెబుతారు.

"గయ ఈ ఆచారానికి ప్రసిద్ధి చెందింది మరియు మీరు ఇక్కడ 'తర్పణం' వదలిన  తర్వాత ఆత్మ అంతిమ మోక్షాన్ని పొందుతుందని నమ్ముతారు.  స్వచ్ఛమైన ఆధ్యాత్మిక వ్యక్తీకరణల సమూహాన్ని చూడటం ఒక ప్రత్యేకమైన మరియు వివరించలేని విషయం.

మొత్తం మీద, నేను ఈ తీర్థయాత్ర తప్పక చేయాలని పట్టుబట్టిన నా కుమార్తెకు ధన్యవాదాలు. నేను  చాలా అలసిపోయినప్పటికీ, సంతృప్తికరమైన అనుభవం పొందానని చెప్పాలి. నిజం చెప్పాలంటే, ఇవన్నీ చేయడంలో నేను పెద్దగా ఆసక్తి చూపను.  ఎందుకంటే అవి ఎంత పవిత్రమైనప్పటికీ, మురికి నీటిలో స్నానం చేయడం నాకు ఇష్టం లేదు.

నేను మతపరంగా  అత్యంత పవిత్ర స్థలాలైన కాశీ మరియు గయ పర్యటన నుండి తిరిగి వచ్చాను.

* * *

మరుసటి రోజు సాయంత్రం రైలులో ఢిల్లీకి బయలుదేరాం.  చేరాల్సిన సమయం కంటే ఏడు గంటలాలస్యంగా ఢిల్లీ చేరుకున్నాము.   రిజర్వు చేయబడిన కంపార్ట్‌మెంట్లలోకి ప్రయాణీకులు ప్రవేశించి, నిర్దాక్షిణ్యంగా మా  సీట్లను ఆక్రమించడం మొదటిసారిగా నేనే చూశాను.  ఇలాంటి సంఘటనలు దక్షిణాది రాష్ట్రాలలో జరగవు..

* * *

నా చిన్న మనవరాలు అషిత, గౌరి రెండవ కూతురు ‘అక్షరాభ్యాసం' నిర్వహించడానికి మేము వరంగల్‌లోని శ్రీ విద్యా సరస్వతి ఆలయాన్ని సందర్శించాము.

వరంగల్‌ను 'వర్గల్' అని కూడా పిలుస్తారు.  ఇది హైదరాబాద్ కు దాదాపు 60 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.  ఆంధ్రప్రదేశ్ లో సరస్వతీ దేవి ఆలయం రెండవది. మొదటిది భాసరలో వున్నది.

శనీశ్వర మరియు వినాయకుడి  ఆలయాలు ఉన్న కొండపై ఈ శ్రీ విద్యా సరస్వతి ఆలయాన్ని 80 లలో నిర్మించారు.

అక్షరాభ్యాసం సామూహికంగా నిర్వహించబడుతుంది.  మేము పెట్టుకున్న ముహూర్తం రెండవ బ్యాచ్‌లో ఉన్నది.  బాసర ఆలయాన్ని కూడా సందర్శించే అదృష్టం కలిగింది.

బాసరలో లా కాకుండా, ఇక్కడ సందర్శకులందరికీ ఉచిత అల్పాహారం/భోజనం అందిస్తారు. ఉదయం 9.30 గం.||  మేము అల్పాహారంగా చాలా రుచిగా ఉండే “ఉప్మా మరియు చట్నీ తిన్నాము.

తిరుగు ప్రయాణంలో, మేము ఎన్నారై పిల్లల సహాయంతో ఒక కుటుంబం నిర్మించిన లార్డ్ వెంకటేశ్వర దేవాలయాన్ని (రత్నాలయం) కూడా సందర్శించాము. యు.యస్. లోని దేవాలయాల మాదిరిగానే ఈ ఆలయం చాలా చక్కగా నిర్మించబడింది. ప్రసాదంగా ‘పులిహోర.’ శుభ్రమైన పేపర్ కప్పులలో వడ్డించబడింది. చాలా రుచికరంగా ఉంది.  ఈ ఆలయం షామీర్‌పేటలో ఉంది.  హైవేకి చాలా దగ్గరగా ఉంది.

            ఆదివారం, నా కూతురు వాణి ఇంట్లో శ్రీ సత్య నారాయణ వ్రతం మరియు రుద్రాభిషేకంలో పాల్గొంటున్నాను.

మొత్తానికి ‘ఆధ్యాత్మిక వారాంతం’ చాలా సంతృప్తికరంగా గడిచింది.

* * *

 

 

: 3 :

వచ్చే ఆదివారం నేను నా మాజీ బాస్ మిస్టర్ కెంట్‌ని కలవడానికి ఢిల్లీకి బయలుదేరాను. (నేను మొత్తంగా 10 సంవత్సరాలు) 3 సంవత్సరాలు యు.కె లో, మరియు 7 సంవత్సరాలు భారతదేశంలో గడిపాను. బెంగుళూరులోని ఆల్‌ఫ్రెడ్ హెర్బర్ట్‌లో మా జి.యం. తన   కోరికను వ్యక్తం చేశారు. నన్ను మరియు మరికొంత మంది పాత సహోద్యోగులను కలవడానికి. నేను అతని ‘బ్లూ ఐడ్’ అబ్బాయిని.  అతను నా పట్ల చాలా దయగా ఉండేవాడు.  ప్రస్తుతం ఆయనకు దాదాపు 85 ఏళ్లు. నడవలేడు. వచ్చే ఫిబ్రవరి 5న అతని పుట్టినరోజు సందర్భంగా మాలో  కొందరు వెళ్లి అతనిని అభినందించాలని నిర్ణయించుకున్నాము.  నేను 31 సంవత్సరాల తర్వాత అతనిని కలుస్తున్నాను.

* * *

ప్రారంభంలో, నేను నిజంగా సమూహంలో అయిష్ట సభ్యుడిని.  నేను బస్సు/రైలులో ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించలేనని, అకాల భోజనం మరియు అంత మంచి వసతి లేని అసౌకర్యాలను తట్టుకోలేనని నేను భావించాను.

అయితే, ఈ బృందంలో నా పెద్ద కూతురు కుటుంబంతో పాటు అన్నయ్య కుటుంబం కూడా ఉండటంతో నేను యాత్రకు అనుకూలంగా నిర్ణయం తీసుకున్నాను.

ఈ ప్రయాణంలో హైదరాబాద్-ఢిల్లీ-హరిద్వార్ నుండి రైలులో ప్రయాణించి తిరిగి వచ్చేవారు. మా మిగిలిన ప్రయాణం మొత్తం 27-సీట్ల ప్రత్యేక టాటా బస్ ద్వారా జరిగింది. (యమునోత్రి, గంగోత్రి, కేదార్‌నాథ్ మరియు బద్రీనాథ్ మరియు రిషికేశ్ మీదుగా హరిద్వార్‌కు తిరిగి వెళ్లడం) మీకు ఇక్కడ పెద్ద బస్సులు కనిపించవు, ఎందుకంటే  రోడ్లు  చాలా ఇరుకైనవి మరియు తొంభై శాతం ఘాట్ సెక్షన్.  500 మీటర్ల నుండి 1000 మీటర్ల లోతైన లోయలు ఉన్నాయి.  బస్సు ప్రయాణం నిజంగా ఆనందదాయకంగా ఉంది, కానీ డ్రైవర్ చేసే ఏ చిన్న పొరపాటు అయినా ప్రయాణికులందరికీ 'ఖచ్చితమైన మరణం' అని చాలాసార్లు నన్ను భయపెట్టింది. మేమందరం సురక్షితంగా తిరిగి వచ్చినందుకు నేను ఆ సర్వేశ్వరుడికి  మనసులో ధన్యవాదాలు సమర్పించుకున్నాను.

నాలుగు ప్రదేశాలు (చార్ ధామ్) మంచుతో కప్పబడిన హిమాలయ శిఖరాల పాదాల వద్ద ఉన్నాయి. ఇంత దగ్గర నుండి మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాలను చూడటం మా జీవితంలో మొదటిసారిగా కనిపించిన అరుదైన దృశ్యం. కరుగుతున్న మంచుతో ఏర్పడిన అనేక జలపాతాలు మరియు ప్రవాహాలను చూడటం ఎల్లప్పుడూ అద్భుతమైన దృశ్యం.

ఉత్తరాఖండ్‌లోని ఈ ప్రాంతాన్ని "ఘర్వాల్" అంటారు. భారతదేశంలోని ఆ ప్రాంతాలలో నీటి కొరత గురించి మనం ఎప్పుడూ వినడానికి అదే కారణం కావచ్చు.

ఆ నదులు/ప్రవాహాలపై (వివాదాస్పద తెహ్రీ ప్రాజెక్ట్‌తో సహా) అమలులో ఉన్న అనేక పెద్ద మరియు చిన్న జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టులను కూడా మేము చూశాము. మేము చూసిన విచిత్రం ఏమిటంటే కొండలపై సాగు చేయడం.  (మెట్ట నీటిపారుదల) వారు బంగాళాదుంపలు మరియు గోధుమలు పండిస్తారని మాకు చెప్పారు. ఈ బంగాళదుంపలు చాలా ప్రత్యేకమైనవి మరియు అధిక పోషకాలు కలిగినందున వాటికి ప్రీమియం ధర లభిస్తుందని మాకు చెప్పబడింది.

స్థానికులతో మా పరస్పర చర్య చాలా పరిమితం అయినప్పటికీ, వారు చాలా సరళంగా, కష్టపడి పనిచేసేవారుగానూ, నిజాయితీగా మరియు సహాయకరంగా ఉన్నట్లు మేము గుర్తించాము. మినహాయింపు 'డ్రైవర్స్ జాతి'. సాధారణంగా మొరటుగా మరియు గర్వంగా ఉండేవారు. వారు వాహనాన్ని ఎక్కడ ఆపాలో నిర్ణయించుకుంటారు. స్థానిక షాప్ కీపర్లు మరియు హోటల్ యజమానులకు సహాయం చేయడానికి ప్రయాణికులను చాలాసార్లు తప్పుదారి పట్టిస్తారు.

మొత్తం నాలుగు ప్రదేశాలలో, మేము చాలా ఆశ్రమాలు, హోటళ్ళు, అతిథి గృహాలు సరసమైన ధరలకు వసతి కల్పిస్తున్నట్లు కనుగొన్నాము. వారు నిరంతరం 'ఉచితంగా' ఆహారాన్ని అందించారు.

నా పరిశీలన ప్రకారం, అత్యధిక సంఖ్యలో ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి ఈ తీర్థయాత్రలో అన్ని వయసుల వారు పాల్గొనడాన్ని మేము గుర్తించాము.

మే 3వ తేదీ ఉదయం ఎ.పి.ఎక్స్‌ప్రెస్‌లో హైదరాబాద్‌లో 6.30 గంటలకు బయలుదేరి, మరుసటి రోజు ఉదయం 10 గంటలకు ఢిల్లీకి చేరుకుని, స్నానాలు, భోజనం చేసి, హరిద్వార్ నుండి మధ్యాహ్నం 3.30 గంటలకు రైలులో బయలుదేరి 8.30 గంటలకు హరిద్వార్ చేరుకున్నాము.

 

 

: 4 :

గంగా స్వరూప్ ఆశ్రమంలో మా వసతి బుక్ చేయబడింది. రాత్రి బస చేసిన తర్వాత, మేము హరి-కి-పోరి అనే ప్రదేశంలో గంగా నదిలో స్నానం చేయడానికి బయలుదేరాము.  కాశీ వద్ద కంటే నీరు చాలా శుభ్రంగా ఉందని నేను గుర్తించాను. నా స్నానాన్ని ఆస్వాదించాను. తర్వాత రోజూ సాయంత్రం 7 గంటలకు నిర్వహించే గంగా హారతి చూసేందుకు అదే ప్రాంతానికి వెళ్లాం. ఇది నేను ఎప్పుడూ ప్రత్యక్షంగా చూడాలనుకుంటున్నాను.  ఇప్పుడు నా కోరిక నెరవేరినందుకు నేను  చాలా సంతోషించాను. సమయాభావం వల్ల మానస దేవి మరియు చండీ దేవి యొక్క ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రాలను సందర్శించలేకపోయాము.

* * *

మరుసటి రోజు ఉదయం, మేము అద్దె బస్సులో యమునోత్రికి బయలుదేరాము.

చివరగా, మా బృంద సభ్యులందరూ తిరుగు ప్రయాణం ప్రారంభించినందున, విశ్రాంతి లేకుండా, నేను ఆలయాన్ని చేరుకున్నాను. ఆశ్చర్యకరంగా, మా బృందం నుండి కేవలం ఐదు లేదా ఆరు మంది మాత్రమే రెండు మార్గాల్లో ట్రెక్కింగ్ చేసారు! ఎందుకంటే నాకు విశ్రాంతి లేదు. తిరుగు ప్రయాణం చాలా అలసటగా అనిపించింది. చివరగా, నేను హనుమాన్ చెట్టి మరియు మా బృందం దాదాపు 8 గంటలకు చేరుకున్నాను. నేను ఆలస్యంగా తిరిగి రావడం వల్ల ఇతరులకు కొంత అసౌకర్యం కలిగింది కాబట్టి నా మిగిలిన పర్యటనలో ట్రెక్కింగ్ చేయకూడదని నిర్ణయించుకున్నాను. నా ట్రెక్కింగ్‌లో, గుడికి మరియు వెనుకకు, సంజయ్ (నా అల్లుడు) నాతో ఉన్నాడు, నాతో సరిపోలడానికి తన వేగాన్ని తగ్గించాడు. నాకు ఏదైనా భౌతిక సహాయం అవసరమైతే అతను నాకు సహాయం చేయడానికి అక్కడ ఉన్నాడని నేను ఊహిస్తున్నాను. అతని సహాయం లేకుండా నేను ఇంత  దూరం ట్రెక్కింగ్ చేయలేనని నేను అంగీకరించాలి! దేవుడు అతనిని దీవించును గాక.

మేమంతా రాత్రి 10 గంటలకు హనుమాన్ చెట్టి వద్ద ఉన్న మా గదులకు చేరుకున్నాము. మరియు మా కుక్‌లు తయారుచేసిన రాత్రి భోజనం తిన్న తర్వాత ఆ రోజుకి విశ్రాంతి తీసుకున్నాము.

* * *

మరుసటి రోజు మేము 250 కి.మీ దూరంలో ఉన్న గంగోత్రికి వెళ్ళే మార్గంలో ఉత్తరకాశీకి మా ప్రయాణం ప్రారంభించాము.

మేము ఉదయాన్నే కాఫీ తాగి ఉత్తర కాశీ మీదుగా గంగోత్రికి ప్రయాణం ప్రారంభించాము. దీని కోసం మేము బార్‌కోట్ పట్టణం వరకు మా మార్గాన్ని తిరిగి పొందాలి మరియు ఉత్తర కాశీకి మళ్లించవలసి ఉంటుంది. చాలా వరకు మార్గం పర్వత ప్రాంతం గుండా ఉంది మరియు ఎప్పటిలాగే, దృశ్యమానమైన ట్రీట్ అయితే చాలా ప్రమాదకరమైనది మరియు కొన్నిసార్లు చాలా భయానకంగా ఉంటుంది. కాబట్టి, మేము మా ప్రయాణంలో ఎక్కువ భాగం మా సీట్ల అంచున ఉన్నాము!

ఈ రోడ్లన్నీ మా సాయుధ దళాల విభాగమైన బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ చే వేయబడినవి/నిర్వహించబడుతున్నాయని మరియు మీరు సైనిక యూనిఫారంలో ఉన్న ఉద్యోగులందరూ కనిపిస్తారని ఇక్కడ నేను మీకు తప్పక చెప్పాలి. మార్గం పొడవునా మీరు చిన్న/ప్రధాన జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టుల సంఖ్యను కనుగొంటారు.   వాటిలో కొన్నింటిని మన ఎ.పి. కళంకిత కాంట్రాక్టర్లు చేపడుతున్నారని తెలిసి ఆశ్చర్యపోయాను.

మేము మధ్యాహ్నానికి ఉత్తర కాశికి చేరుకుని, స్థానిక హోటల్‌లో బస చేసాము.  మా భోజనం తర్వాత గంగోత్రికి మా ప్రయాణం ప్రారంభించాము, అది దాదాపు 100 కి.మీ. దూరం. రహదారిలోని ఈ భాగం అత్యంత అధ్వాన్నంగా ఉంది, మేము సాయంత్రం 6 గంటల ప్రాంతంలో గంగోత్రికి చేరుకోగలిగాము. మేము షుఖి, ఝాలా, హసిల్, లంక మరియు భైరాంఘట్ వంటి అనేక ప్రదేశాల గుండా వెళ్ళాము మరియు చాలా ప్రదేశాలలో రహదారి అత్యంత ప్రమాదకరంగా ఉంది. ఈ రోడ్లతో పోలిస్తే మన తిరుమల ఘాట్ రోడ్లు అతి తక్కువ ప్రమాదకరమైనవి మరియు ఆ క్రాష్ బారియర్‌లు మొదలైన వాటితో ఉత్తమంగా నిర్వహించబడుతున్నాయి. ఈ ఘాట్ రోడ్లలో 90%కి క్రాష్ బారియర్లు లేవని నేను చెబితే మీరు నమ్మకపోవచ్చు.

గంగా దేవి ఆలయాన్ని సందర్శించి బస్సులో తిరిగి రావడానికి మాకు ఒక గంట సమయం ఇవ్వబడుతుంది, సాయంత్రం 7 గంటలకు. ఉత్తరకాశీకి మా తిరుగు ప్రయాణం కోసం. గంగా నది అసలు మూలం ఒక కి.మీ. బాగా మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాలలోకి. గ్రేడియంట్ కారణంగా గంగా నది చిన్న ప్రవాహంలా ప్రవహించడం చాలా అద్భుతమైన దృశ్యం. మా తోటి యాత్రికులు కొందరు మంచుతో నిండిన నీటిలో స్నానం చేసారు, కానీ నదీగర్భం అసమానంగా ఉన్నందున నేను ప్రయత్నించడానికి ధైర్యం చేయలేకపోయాను.

 

 

: 5 :

ఆలయం చాలా సులభమైన నిర్మాణం మరియు 'క్యులో దర్శనం కోసం దాదాపు 20 మంది వ్యక్తులు వేచి ఉన్నారు. నాకు ఇది నిజానికి ‘యాంటీ క్లైమాక్స్’ అని నేను ఊహించిన దానికంటే చాలా ఎక్కువ!  అకస్మాత్తుగా వర్షం ప్రారంభమైంది. నేను దాదాపు పూర్తిగా తడిసిపోయాను. గంగోత్రిలో పరిసరాలను అన్వేషించడానికి మనకు మరింత సమయం కావాలని కోరుకుంటున్నాను. ఈ ప్రదేశం యొక్క ఉత్తమ భాగం ఏమిటంటే బస్సు మిమ్మల్ని దాదాపు ఆలయానికి తీసుకువెళుతుంది.

నా సందర్శనను గుర్తుంచుకోవడానికి, నేను కొన్ని సావనీర్‌లను కొన్నాను మరియు ఆ చల్లని వాతావరణంలో స్థానిక విక్రేత నుండి నా ‘మెషిన్ మేడ్ కాఫీ’ని ఆస్వాదించాను. నేను ఆకలితో ఉన్నాను మరియు వేడివేడిగా ఏదైనా తినాలనుకున్నాను, కానీ ప్రయాణం మధ్యలో అనారోగ్యంతో పడిపోతుందనే భయంతో వాటిని ప్రయత్నించడానికి ధైర్యం చేయలేకపోయాను.

* * *

మేము సుమారు 7.45 గంటలకు మా తిరుగు ప్రయాణం ప్రారంభించాము. మరియు అర్ధరాత్రి ఉత్తర కాశీ చేరుకుంది. మన ప్రాణాలను పణంగా పెట్టి ఆ ప్రమాదకరమైన దారిలో రాత్రిపూట ప్రయాణం చేయడం మూర్ఖత్వమని నేను వ్యక్తిగతంగా భావించాను. కానీ మా టూర్ ఆర్గనైజర్ కనీసం భద్రత గురించి పట్టించుకోలేదు! అతను అత్యాశతో బయటపడ్డాడు మరియు మునుపటి జీవితాలను పణంగా పెట్టి రక్షించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. ఇది నిజంగా క్షమించరానిది, అయితే ఎవరు పట్టించుకుంటారు! భగవంతుని దయతో మేము గమ్యస్థానమైన ఉత్తర కాశీకి క్షేమంగా చేరుకున్నాము.

మేము రాత్రి భోజనం చేసాము మరియు మరుసటి రోజు ఉదయాన్నే భోజనం చేసిన తర్వాత మేము కేదార్‌నాథ్ (243 కి.మీ.)కి బయలుదేరాము.

అంతకుముందు రోజు యమునోత్రికి శ్రమతో కూడిన ప్రయాణం (ట్రెక్కింగ్), బస్సులో సుదీర్ఘ ప్రయాణం మరియు మేము గంగోత్రిలో బస చేసిన అతి తక్కువ సమయం వల్ల కావచ్చు. నేను గంగోత్రి సందర్శన సంతోషించలేదని చెప్పాలి.

* * *

మా యాత్ర తదుపరి దశ కేదార్‌నాథ్‌లోని ప్రసిద్ధ శివాలయానికి. 'కురుక్షేత్ర యుద్ధం తర్వాత, పాండవులు శివుని అనుగ్రహం పొందడానికి మరియు వారి స్వంత సోదరులు-కౌరవులను చంపిన పాపం నుండి విముక్తి పొందేందుకు వారణాసికి యాత్రకు బయలుదేరారని స్థలపురాణం చెబుతోంది. పాండవులకు దర్శనం ఇవ్వడానికి ఇష్టపడని శివుడు కాశీ నుండి ఉత్తరాఖండ్‌కు పారిపోయి గుప్త కాశీకి అజ్ఞాతంలో నివసించాడు.

పాండవులచే గుర్తించబడిన తరువాత, శివుడు కేదార్‌నాథ్‌కు వెళ్ళాడు, కాని పాండవులు అతనిని అనుసరించారు. అతను ఎద్దు రూపాన్ని ధరించి పశువుల మధ్య మేయడం ప్రారంభించాడు, కానీ అప్పుడు కూడా పాండవుల గుర్తింపు నుండి తప్పించుకోలేకపోయాడు. దుమ్ములో, పశువులు ఇంటికి తిరిగి వచ్చే సమయానికి. భీముడు తన భారీ పొట్టితనాన్ని, గొప్ప ధైర్యం మరియు బలంతో, భీముడు గమనించిన శివుడిని గుర్తించడానికి పర్వతాల మీదుగా తన కాళ్ళను చాచాడు. భీముడు అతనిని పట్టుకోవడానికి క్రిందికి వంగడంతో, శివుడు భూమిలో మునిగిపోయాడు మరియు అతని వెనుక భాగం (మూపురం) మాత్రమే భీముని చేతిలోకి తీసుకోబడింది.

పాండవుల సంకల్పానికి సంతోషించిన శివుడు, వారి పాపం నుండి విముక్తి పొంది, వారికి దర్శనం ఇచ్చి, తన మూపురం పూజించమని కోరాడు. ఆ సమయం నుండి కేదార్‌నాథ్ ఆలయంలో శివుని మూపురం పూజించబడుతోంది - శంఖు ఆకారంలో ఉన్న శివపిండ రూపంలో.

ఈ పాత దేవాలయం పక్కనే, కొత్త ఆలయాన్ని కూడా చూడవచ్చు, దీని ప్రతిష్టను ఆదిశంకరుడు చేసాడు మరియు ఈ ఆలయంలో అన్ని ముఖ్యమైన ఆచారాలు నిర్వహించబడతాయి. ఆలయంలో పాండవుల ప్రతిమలన్నీ కూడా చూడవచ్చు. ఇక్కడ కూడా శివలింగం మూపురం ఆకారంలో ఉంటుంది.

* * *

ఉదయం కాఫీ తాగిన తర్వాత మేము ఉత్తరకాశీ నుండి కేదార్‌నాథ్‌కి ప్రయాణం ప్రారంభించాము. మేము ఒక ఇంజనీరింగ్ అద్భుతంగా భావించిన ప్రసిద్ధ మరియు వివాదాస్పదమైన టెహ్రీ డ్యామ్‌తో సహా అనేక ప్రదేశాల గుండా వెళ్ళాము!

 

 

 

: 6 :

అలాగే సాయి నగర్, రుద్రప్రయాగ, గుప్త కాశీ వంటి అనేక ప్రాంతాలను దాటుకుని, చివరికి ఫటా అనే ప్రదేశానికి చేరుకున్నాము, అక్కడ మేము రాత్రి బస చేసాము. ఈ ప్రదేశం నుండి గౌరీకుండ్ (20 కి.మీ.) అనే ప్రదేశానికి వెళ్లాలి, అక్కడి నుండి ట్రెక్కింగ్ లేదా పోనీ, డోలీ, పిట్టు (బుట్ట) లేదా హెలికాప్టర్ వంటి ఇతర మార్గాల ద్వారా కేదార్‌నాథ్ చేరుకోవాలి.

మేము హెలికాప్టర్ రైడ్‌ని ఎంచుకున్నాము (తిరుగు ప్రయాణానికి రూ.8,500) మరియు అక్కడ కనీసం ఐదుగురు వేర్వేరు ఆపరేటర్లు పనిచేస్తున్నారని మేము కనుగొన్నాము.

తిరుమలలో ఏర్పాట్లు, మేము ఫిర్యాదు చేస్తూనే ఉన్నప్పటికీ, మిలియన్ రెట్లు మెరుగైనవి!). ఇక్కడ గొప్ప విషయం ఏమిటంటే, అభిషేకం చేసేటప్పుడు లింగాన్ని మీ చేతులతో మరియు తలతో తాకడానికి మీకు అనుమతి ఉంది. మొత్తం మీద, మేము చేసిన దర్శనం మరియు అభిషేకంతో మేము చాలా సంతోషించాము. మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాల మధ్య ఉన్న దేవాలయం ఎవరికైనా ఒక 'మరచిపోలేని దృశ్యం' మరియు ఒకరి జీవితకాలంలో దీనిని మిస్ చేయకూడదని నేను భావిస్తున్నాను.

మేము ఆలయానికి సమీపంలో ఉన్న శ్రీ ఆదిశంకరుల సమాధిని కూడా సందర్శించాము మరియు మా మనవడు శివ కేశవ్ ద్వారా ఆయనకు తెలిసిన అన్ని శ్లోకాలను పఠించడం ద్వారా సందర్శన గుర్తించబడింది. ఏమైనప్పటికీ, శివుని పేరు పెట్టబడినందున అతను అలా చేయాలని చాలా ఆలోచించాడు!

అభిషేకం, శ్రీ ఆదిశంకరుల సమాధి దర్శనానంతరం తిరుగు ప్రయాణం కోసం హెలిప్యాడ్‌కు నడిచాము. హెలికాప్టర్‌లో తిరుగు ప్రయాణం మరింత ఉత్కంఠభరితంగా ఉంది, ప్రయాణం మధ్యలో రెండు స్ట్రెచ్‌లలో వర్షం ప్రారంభమైంది. మనం ఎప్పటికీ సురక్షితంగా ల్యాండ్ కాలేము అని నేను ఒక క్షణం అనుకున్నాను, కానీ దేవుని దయ వల్ల కొద్దిసేపటిలో వర్షం తగ్గుముఖం పట్టింది, మరియు మేము ఫాటా వద్ద సురక్షితంగా దిగాము. మేము రాత్రి అక్కడే ఉండి మరుసటి రోజు ఉదయాన్నే అల్పాహారం చేసి బద్రీనాథ్‌కి బయలుదేరాము.

కేదార్‌నాథ్ ఆలయాన్ని సందర్శించినందుకు నేను చాలా సంతోషంగా ఉన్నాను, ఎందుకంటే ఆ స్థలంలో మాకు తగినంత సమయం ఉంది మరియు ఆహారం చాలా బాగుంది. నేను 90 కిలోల కంటే ఎక్కువ బరువు ఉన్నందున హెలికాప్టర్ ఆపరేటర్లు రూ.1300/- అదనంగా వసూలు చేయడం నాకు నచ్చని ఏకైక అంశం. (హెలికాప్టర్‌లో బరువు కీలకం మరియు 5 కిలోల బరువుతో సహా మొత్తం బరువు. తలకు చేతి సామాను, నిర్దేశిత మొత్తాన్ని మించకూడదు). కాబట్టి, నేను ఈ యాత్ర నుండి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత కొంత బరువు తగ్గించుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నాను! నేను చేయగలనని హృదయపూర్వకంగా ఆశిస్తున్నాను!

* * *

మేము కేదార్‌నాథ్ నుండి బద్రీనాథ్‌కు మా ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించాము మరియు అందుబాటులో ఉన్న రెండు మార్గాలలో మేము రుద్రప్రయాగ్ (243 కి.మీ.) మీదుగా మార్గాన్ని ఎంచుకున్నాము మరియు రుద్రప్రయాగ్ (84 కి.మీ) వరకు మా ప్రయాణాన్ని తిరిగి గుర్తించి, ఆపై మళ్లింపు తీసుకోవాలి. బద్రీనాథ్ వెళ్ళే మార్గంలో, మేము కరణ్ ప్రయాగ్, నంద్ ప్రయాగ్, చమోలి మరియు జోషి మఠం వంటి ప్రదేశాల గుండా వెళ్ళాము.

జోషి మఠం శ్రీ ఆదిశంకరుడు తన మొదటి మాట్‌ను స్థాపించిన ప్రదేశం మరియు దేశం నలుమూలల నుండి అతని అసంఖ్యాక అనుచరులకు ఒక ముఖ్యమైన యాత్రా కేంద్రం. ఈ స్థలం వరకు రహదారి చాలా బాగుంది మరియు నిరంతరం అభివృద్ధి చేయబడుతోంది.

జోషిమఠ్‌లో ఒక మాట్‌తో పాటు, ఆదిశంకరుడు మరో మూడు మాట్‌లను కూడా స్థాపించాడు. దక్షిణాన శృంగేరి, తూర్పున పూరి, పశ్చిమాన ద్వారక. నాలుగు మాట్‌లు హిందూ మతానికి మార్గనిర్దేశం చేయడానికి స్థాపించబడ్డాయి. ఈ మాట్‌ల అధిపతులందరూ నేటికీ “శంకరాచార్య” అనే బిరుదును తీసుకుంటారు.

దురదృష్టవశాత్తూ మాకు, ఈ ప్రదేశంలో బస చేయడం మా ప్రయాణంలో భాగం కాదు, కానీ మనం ఇక్కడ రాత్రి బస చేయాలని దేవుడు కోరుకున్నాడు! బాగా, ఇది ప్రొవిడెన్షియల్. జోషిమఠ్ నుండి బద్రీనాథ్ వరకు 45 కి.మీ. మరియు మొత్తం సాగతీత కొండచరియలు విరిగిపడే అవకాశం ఉన్న అత్యంత ప్రమాదకరమైన పర్వత ప్రాంతం గుండా ఉంది. ఈ బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ దృష్ట్యా, ఈ రహదారిపై సాయంత్రం 6 గంటల నుండి ఉదయం 5.30 గంటల మధ్య ఎటువంటి వాహనాన్ని అనుమతించరు, ఇది తెలియక, మేము 6.15 గంటలకు జోషిమత్ చేరుకున్నాము. మరియు తదుపరి కొనసాగడానికి అనుమతించబడలేదు. కాబట్టి, మేము రాత్రి అక్కడ హోటల్‌లో ఉండవలసి వచ్చింది. ఏదో ఒక సాకుతో,

 

: 7 :

మరేదైనా ఉద్దేశపూర్వకంగా వాహనాన్ని వివిధ చోట్ల ఆపి, సాయంత్రం 6 గంటల తర్వాత గేటు వద్దకు చేరుకునేలా మా వాహన డ్రైవర్ ఆడిన అల్లరి అని తర్వాత మాకు తెలిసింది. వారు స్థానిక హోటల్ యజమానులు మరియు వ్యాపారవేత్తలతో చేతులు కలుపుతారు. ఇది నిజంగానే! కనీస సౌకర్యాలతో మాకు బాధాకరమైన బస మరియు అది మాపై బలవంతంగా వచ్చింది.

* * *

            మేము జోషిమఠ్ నుండి బద్రీనాథ్ కోసం ఉదయం 5.30 గంటలకు బయలుదేరాము.  ఉదయం 9 గంటలకు ఆలయ పట్టణానికి చేరుకున్నాము, ప్రయాణం నిజంగా మంత్రముగ్ధులను చేసింది.  పర్వత దృశ్యాలతో ఊపిరి పీల్చుకున్నాము. మేము పగటిపూట ప్రయాణం చేయడం మంచిది. లేకుంటే ఆ పర్వతాల అందాన్ని మనం మిస్సయ్యేవాళ్లం. అయితే, మార్గం చాలా ఇరుకైనది మరియు ఎప్పటిలాగే చాలా ప్రమాదకరమైనది. ఆ రోడ్లపై డ్రైవింగ్ చేయడానికి చాలా ధైర్యం కావాలి కాబట్టి మన డ్రైవర్లు ఆ రోడ్లపై నడపలేరని నేను వ్యక్తిగతంగా భావిస్తున్నాను!!

బద్రీనాథ్‌లో కూడా మేము భారత్ సేవాశ్రమంలోనే ఉండి, ఆలయ సందర్శనకు త్వరగా సిద్ధమయ్యాము. పట్టణం యొక్క స్థానం ఎత్తైన మంచుతో కప్పబడిన పర్వతాల మధ్య ఉంది మరియు కేదార్‌నాథ్‌తో పోలిస్తే తక్కువ మంది ప్రేక్షకులు సందర్శించే అద్భుతమైన దృశ్యం.

అలకనందా నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ భూలోకంలో గర్జించే స్వరంతో భగవంతుడిని ప్రార్థించే ఈ స్వర్గం వైష్ణవులందరికీ అత్యంత పవిత్రమైనదని స్థలపురాణం చెబుతోంది. "తప్తకుండ్" ఆలయానికి సమీపంలో ఉన్న వేడి నీటి ట్యాంక్ ప్రకృతి యొక్క వరం.

ఆలయానికి వచ్చే సందర్శకులందరికీ మరియు వారి కుటుంబాలలో మరణించిన ఆత్మలకు "పిండప్రధానం" చేయాలనుకునే వారికి కూడా తప్తకుండ్‌లో స్నానం తప్పనిసరి.

ఈ ఆచారానికి "బ్రహ్మకపాలం" అనే ప్రత్యేక స్థలం ఉంది. ఇది ఎల్లప్పుడూ బ్యాచ్‌లలో జరుగుతుంది మరియు మా బ్యాచ్ కోసం, మాకు ఆచారాన్ని నడిపించే తెలుగు పురోహిత్‌ని కలిగి ఉండే అదృష్టం మాకు కలిగింది. ఇది గంభీరమైన కానీ విచారకరమైన సందర్భం, ఈ సమయంలో నేను నా తల్లిదండ్రులకు పిండాలను (రైస్ బాల్స్) అందించాను.

విష్ణుమూర్తిగా ఆదిశంకరుడు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, విష్ణువు యొక్క అవతారాలలో బుద్ధుడు కూడా ఒకడని హిందువులు నమ్ముతారు.

* * *

మేము మా తిరుగు ప్రయాణాన్ని ప్రారంభిస్తాము, మరుసటి రోజు ఉదయం (ఒక కప్పు టీ కొన్న తర్వాత). మా స్వెటర్లు, గ్లౌజులు, సాక్స్ మొదలైనవి ఉన్నప్పటికీ, తీవ్రమైన చలి కారణంగా మేము సరిగ్గా నిద్రపోలేము. (ఉష్ణోగ్రత తప్పనిసరిగా సబ్-జీరో అయి ఉండాలి). మేము రాత్రికి రుద్రప్రయాగ్ మరియు రిషికేశ్ మీదుగా హరిద్వార్ చేరుకుంటాము. రిషికేశ్‌లో కొన్ని సందర్శనా స్థలాలకు మాకు అనుమతి లభించింది. ప్రసిద్ధ లక్ష్మణ్ జూలా మరియు రామ్ జూలా అత్యంత ముఖ్యమైన ప్రదేశాలు. బాగా అలసిపోయి ఉండడంతో దూరం నుంచి వీక్షించాను కానీ వాటి మీద నడవలేకపోయాను. రుద్ర ప్రయాగ్ నుండి రిషికేశ్‌కి వెళ్లే రహదారి ఎప్పటిలాగే, చాలా ప్రమాదకరమైనది కానీ రిషికేశ్ నుండి హరిద్వార్ వరకు రహదారి సాధారణంగా ఉంది మరియు చాలా బాగుంది. మళ్లీ రాత్రికి గంగా స్వరూప్ ఆశ్రమంలో బస చేశాం.

మా గ్రూప్ సభ్యులందరూ మరుసటి రోజు వారణాసికి వెళ్లాలి. మేము, మాలో పది మంది (నేను, నా కుమార్తె కుటుంబం మరియు నా బావ కుటుంబం) ఢిల్లీ మీదుగా హైదరాబాద్‌కు తిరిగి రావాలని నిర్ణయించుకున్నాము.

* * *

ఉదయాన్నే లేచి 7.20 గంటలకు హరిద్వార్‌లో ఢిల్లీకి రైలు ఎక్కి మధ్యాహ్నం 1 గంటకు ఢిల్లీ (నిజాముద్దీన్ స్టేషన్) చేరుకున్నాము. భోజనం చేసిన తర్వాత మేము 5.20 గంటలకు ఎ.పి.ఎక్స్‌ప్రెస్‌లో ఎక్కేందుకు న్యూఢిల్లీ స్టేషన్‌కి వెళ్లాము. చివరకు 7.30 గంటలకు సికింద్రాబాద్ చేరుకున్నాము.

* * *

నా చిన్న కూతురు గౌరీకి ధన్యవాదాలు, మేము ఇంటికి చేరుకునే సమయానికి మా డిన్నర్ సిద్ధంగా ఉంది. చివరగా, దాదాపు రెండు వారాల గ్యాప్ తర్వాత ఇంటి సన్నాహాలతో డిన్నర్ చేసిన తర్వాత మేము ఆ రోజుకు రిటైర్ అయ్యాము. మేము సురక్షితంగా తిరిగి వచ్చినందుకు సర్వశక్తిమంతుడికి కృతజ్ఞతలు తెలిపాము మరియు కాశీలో సుదీర్ఘ పర్యటనలో ఉన్న మా ఇతర గ్రూప్ సభ్యులందరూ క్షేమంగా తిరిగి రావాలని ప్రార్థించాము.

: 8 :

చివరగా, నా కూతురు పద్మ, అల్లుడు సంజయ్ మరియు మా బావగారి కుటుంబానికి నేను కృతజ్ఞతలు చెప్పాలి, వారు తీర్థయాత్రలో నాకు అందించిన నైతిక మరియు శారీరక మద్దతు కోసం, అది లేకుండా నేను యాత్రను ఆస్వాదించలేను.

నేను రికార్డులో ఉంచాలనుకుంటున్నాను, వారందరి పట్ల నా ప్రగాఢమైన ప్రశంసలు, నాకు నచ్చని విషయాలు మరియు విచిత్రంగా చూసే నా విచిత్రమైన మార్గాలను సహించినందుకు. నేను చేసిన పర్యటన అంతా (అందరిలాగానే) వాటిని మార్చడానికి మరియు అంగీకరించడానికి ప్రయత్నించినప్పటికీ ఘోరంగా విఫలమైంది (నా లక్షణాలలో చాలా వరకు నా “పుట్టుకతో వచ్చినబుద్దులు”అవి నా గొప్ప బలాలు మరియు నా చెత్త బలహీనతలు) . వారిలో ఎవరైనా తమ తదుపరి విహారయాత్రలలో ఏదైనా కంపెనీని కలిగి ఉండాలనుకుంటున్నారో లేదో కూడా నాకు ఖచ్చితంగా తెలియదు…. దేవుడు వారందరినీ ఆశీర్వదిస్తాడు!.

* * *

నేను మరియు నా పెద్ద కుమార్తె కుటుంబం (ఆమె భర్త, అత్తయ్య మరియు ఆమె ఇద్దరు పిల్లలు) 26 డిసెంబర్ 2015 రాత్రి (20.30 గంటలు) ముంబై మరియు ఓఖా సౌరాష్ట్ర ఎక్స్‌ప్రెస్‌లో ముంబై సెంట్రల్ స్టేషన్ నుండి మా ప్రయాణం ప్రారంభించి వెరావల్ రైల్వే స్టేషన్‌కి చేరుకున్నాము. దాదాపు 5 కి.మీ. సోమనాథ్ నుండి, మరుసటి రోజు సాయంత్రం సుమారు 16.30 గంటలకు. (అహ్మదాబాద్ మరియు రాజ్‌కోట్ మీదుగా). మేము ఆటోలో సోమనాథ్ వెళ్లి, ఆలయానికి దగ్గరగా ఉన్న సోమనాథ్  మహేశ్వరి గెస్ట్ హౌస్‌లోకి ప్రవేశించాము.

భారతదేశంలోని 12 జ్యోతిర్లింగాలలో శ్రీ సోమనాథుడు మొదటివాడు. సోమనాథ్ గుజరాత్ రాష్ట్రంలో భారత ఉపఖండం యొక్క పశ్చిమ మూలలో అరేబియా సముద్రం ఒడ్డున ఉంది. ఈ క్షేత్రం చాలా పురాతనమైనది మరియు స్కంద పురాణం శ్రీమత్ భాగవతం మరియు శివ పురాణంలో ప్రస్తావన ఉంది. ఈ ప్రదేశాన్ని ప్రభాస్ తీర్థం అని కూడా అంటారు. అనేక సార్లు ముస్లిం పాలకులచే ధ్వంసం చేయబడిన తరువాత ఈ ఆలయాన్ని 1951లో శ్రీ సర్దార్ వల్ల భాయ్ పటేల్ పునర్నిర్మించారు.

మా స్నానం ముగించుకుని, మేము సాయంత్రం సోమనాథుని దర్శనం కోసం అలాగే ఆలయ ప్రాంగణంలోని లైట్ అండ్ సౌండ్ షో చూడటానికి వెళ్ళాము. మా దర్శనం చాలా బాగుంది.

రాత్రి భోజనం చేసి, ద్వారక కోసం రైలు ఎక్కేందుకు సోమనాథ్ రైల్వే స్టేషన్‌కి వెళ్లి, మరుసటి రోజు ఉదయం 6.30 గంటలకు ద్వారక చేరుకున్నాము.

* * *

మేము వెంటనే ఒక ప్రైవేట్ హోటల్‌కి వెళ్లి, మా స్నానం మరియు అల్పాహారం తర్వాత పాత నగరంలో ఉన్న శ్రీకృష్ణుని దర్శనానికి వెళ్ళాము. మురికి రోడ్లు, ఆవుల సంచారంతో నగరం చాలా మురికిగా ఉంది. దర్శనం చేసుకుని తిరిగి హోటల్‌కి చేరుకున్నాము. స్థానిక హోటల్‌లో భోజనం చేసిన తర్వాత, ఆలయ ప్రాంగణంలోనే ఉన్న శ్రీ శంకరాచార్యుల శారదా మఠాన్ని కూడా సందర్శించాము. సాయంత్రం, మేము సముద్ర తీరాన్ని చూడటానికి వెళ్లి అందమైన సూర్యాస్తమయాన్ని ఆస్వాదించాము. మేము సముద్రంతో గోమతి నది సంగమాన్ని చూశాము మరియు గోమతి నది ఒడ్డున ఉన్న గోమతి దేవి ఆలయాన్ని సందర్శించాము.

* * *

మరుసటి రోజు ఉదయం మేము స్థానిక ప్రదేశాలను సందర్శించడానికి కారును అద్దెకు తీసుకున్నాము. ముందుగా బెట్ ద్వారక అనే ప్రదేశాన్ని సందర్శించాము. అసలు ద్వారక ఉన్న ప్రదేశం  ఇప్పుడు చాలా భాగం సముద్రం క్రింద ఉంది. మేము శ్రీకృష్ణుని ఆలయాన్ని సందర్శించి, మళ్లీ మోటారు బోటులో ఓఖాకు తిరిగి వచ్చాము. ఇది చాలా ఉద్వేగభరితమైన ప్రయాణం.

తర్వాత దాదాపు 20 కి.మీ దూరంలో ఉన్న నాగేశ్వర్‌కు ప్రయాణం ప్రారంభించాము. దూరంగా. దారిలో, మేము గోపి కుండ్ అనే ప్రదేశాన్ని కూడా సందర్శించాము, ఈ సరస్సు గోపికతో పాటు శ్రీకృష్ణుడు స్నానమాచరించాడు.

నాగేశ్వర్ వద్ద, మేము ఆలయాన్ని సందర్శించాము, ఇది కొంచెం అస్తవ్యస్తంగా ఉంది, కానీ ఏదో ఒకవిధంగా, మేము శివలింగ దర్శనం పొందుతాము మరియు శని ఆలయాన్ని కూడా సందర్శించాము.

మరుసటి రోజు జగన్నాథుడు, బలభద్రుడు మరియు సుభద్రల దర్శనం కోసం మేము ఉదయం 6.30 గంటలకు బయలుదేరాము. పాండా (పూజారి) సహాయానికి ధన్యవాదాలు.

 

 

 

: 9 :

ఈ ఆలయం క్లిష్టమైన శిల్పాలతో అద్భుతమైన నిర్మాణం మరియు 12వ శతాబ్దంలో రాజు చోళగంగ దేవచే నిర్మించబడింది. గుడి ఎత్తు 215 అడుగులు, గుడి పునాది 20 అడుగుల ఎత్తులో జూన్-జూలైలో జరగనున్న రథయాత్ర కోసం రథాలు నిర్మించడం మనం చూశాం.

మధ్యాహ్నం సముద్రతీరంలో ఉన్న ప్రసిద్ధ సూర్యదేవాలయం కోణార్క్‌కి వెళ్ళాము. ఇది గొప్ప నిర్మాణ మరియు ఇంజనీరింగ్ అద్భుతం. ఇది తూర్పు గంగా రాజు నరసింహ దేవ ద్వారా పదమూడవ శతాబ్దం మధ్యలో నిర్మించబడిన ఒడిసియన్ దేవాలయాల యొక్క బాగా నిర్వచించబడిన క్రమానికి అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన ఉదాహరణ. ఇది దాని ప్రత్యేకమైన వాస్తుశిల్పం మరియు సున్నితమైన శిల్పాలకు సాటిలేనిది. గర్భాలయం సూర్య భగవానుడి గంభీరమైన ప్రస్థానానికి ప్రతీక మరియు ఒడిసియన్ నిర్మాణ శైలి యొక్క పరాకాష్టను సూచిస్తుంది. మధ్యాహ్న భోజనం చేసి, పూరీకి తిరిగి వచ్చి, సాయంత్రం సముద్ర తీరంలో గడిపాము. ఇది మరపురాని అనుభవం.

* * *

మరుసటి రోజు బార్క్లాకు 60 కి.మీ. పూరి నుండి దూరంగా, ఇది చిల్కా సరస్సు ఒడ్డున ఉన్న రిసార్ట్, ఇది బంగాళాఖాతం సముద్రం ఆనుకొని ఉన్న ప్రసిద్ధ మంచినీటి సరస్సు. బార్క్లా వెళ్లే దారిలో, చిల్కా సరస్సు ఒడ్డున ఉన్న సపతపడ అనే ప్రదేశాన్ని కూడా సందర్శించాము, అక్కడి నుండి డాల్ఫిన్లు మరియు కోరల్స్ చూడటానికి బోట్ రైడ్‌కి వెళ్ళాము. ఇది 4-గం. పడవలో సరస్సు మీద ప్రయాణం. మేము ఒడిశాలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల గుండా సపతపద చేరుకోవడం ఆనందంగా ఉంది.

బార్క్లాలో, మేము ద్వీపంలోని కాళీజై ఆలయానికి పడవలో ప్రయాణించాము. మధ్యాహ్నం, మేము శాశ్వతమైన నీటి బుగ్గతో సుందరమైన పర్వతాలలో ఉన్న నారాయణి ఆలయానికి వెళ్ళాము. ఇక్కడ చెట్లన్నీ చాలా పొడవుగా ఉన్నాయి. మేము బార్క్లా నుండి 8 కి.మీ దూరంలో ఉన్న బాణాపూర్‌లోని భగవతి ఆలయాన్ని కూడా సందర్శించాము.

* * *

నా జీవితంలో మొదటిసారిగా భద్రాచలాన్ని సందర్శించగలిగానని తెలియజేసేందుకు చాలా సంతోషిస్తున్నాను.

నేనూ, నా కూతురు గౌరీ కుటుంబం 15వ తేదీ ఉదయం కారులో బయలుదేరి సాయంత్రానికి భద్రాచలం చేరుకుని గుడికి దగ్గర్లోని హోటల్‌లో బస చేశాం.

సాయంత్రం స్వామిని దర్శనం చేసుకొని అర్చన చేసాము.

* * *

మరుసటి రోజు పాపికొండలు బోటు యాత్రకు వెళ్లాం. ఇది పోచవరం నుండి 72 కి.మీ. భద్రాచలం నుండి, పడవలను నడపడానికి తగినంత లోతులో నీరు ఉంటుంది. భద్రాచలం నుంచి ఏడు సీట్ల ఆటోల ద్వారా పోచవరం వరకు ప్రజలను తీసుకెళ్తారు. అల్పాహారం తర్వాత 11 గంటలకు పడవ తన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభిస్తుంది. దారిలో శివాలయం ఉన్న పెరంటాల పల్లిలో పడవ ఆగుతుంది. తర్వాత బోటు పాపికొండలు దగ్గర్లో భోజనం కోసం ఆగింది. మధ్యాహ్న భోజనం తరువాత, పడవ గోదావరి నది కేవలం 900 మీటర్ల వెడల్పు ఉన్న పాపికొండలు సమీపంలో ప్రయాణిస్తుంది. ఇది నిజంగా అద్భుతమైన దృశ్యం !!

సాయంత్రం 4.30 గంటలకు బోటు తిరిగి పోచవరం చేరుకుంటుంది. లంచ్ మరియు ట్రిప్ ముగింపు మధ్య, వారు ప్రయాణికుల భాగస్వామ్యంతో మీకు కొంత ప్రత్యక్ష వినోదాన్ని అందిస్తారు. ఆటోలో భద్రాచలం తిరిగాం.

మూడవ రోజు పర్ణశాల సందర్శనకు వెళ్ళాము, అది 32 కి.మీ. రాముడు సీత మరియు లక్ష్మణ సమేతంగా నివసించిన భద్రాచలం నుండి. ఈ ప్రదేశం భద్రాచలం ఎగువ గోదావరి నది ఒడ్డున ఉంది. ఇక్కడ రాముడి ఆలయం ఉంది, ఈ ప్రదేశానికి సమీపంలో, సీత తన నారా చీరను ఎండబెట్టిన ప్రదేశం ఉంది, దాని ముద్ర రాళ్ళపై ఉంది.

చివరకు ఖమ్మం, సూర్యా పేట మీదుగా రాత్రి 8.30 గంటలకు తిరిగి హైదరాబాద్ చేరుకున్నాము.

ప్రయాణం కాస్త శ్రమతో కూడుకున్నది అయినప్పటికీ, అది ఆనందదాయకంగా ఉంది. నా అల్లుడు కిషోర్‌కి ఇది మరింత శ్రమతో కూడుకున్నది! అయితే పిల్లలతో సహా యాత్రను చాలా ఎంజాయ్ చేశారు.

* * *

 

: 10 :

నేను 15వ తేదీ మధ్యాహ్నం హైదరాబాద్ తిరుగు ప్రయాణం ప్రారంభించి సాయంత్రానికి మా ఇంటికి చేరుకున్నాను.

* * *

దేవుని కడప, ఈ ప్రదేశం సుమారు 6 కి.మీ. కడప పట్టణం నుండి మరియు విజయనగరం వాస్తుశిల్పం ఆధారంగా నిర్మించిన శ్రీ లక్ష్మీ సమేత వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయానికి నిలయం. ఇది సాంప్రదాయకంగా తిరుమల వేంకటేశ్వరుని ఆలయానికి ద్వారబంధంగా పరిగణించబడుతుంది. అందువల్ల తిరుమలకు వెళ్లే యాత్రికులందరూ వేంకటేశ్వర స్వామిని పూజించేందుకు తిరుమలకు వెళ్లే ముందు ఈ ఆలయాన్ని సందర్శిస్తారని భావిస్తున్నారు.

గర్భగుడిలో వేంకటేశ్వరుని వెనుక ఆంజనేయ (హనుమాన్) విగ్రహం ఉన్నందున ఈ లక్ష్మీ వేంకటేశ్వర ఆలయాన్ని "హనుమంత క్షేత్రం" అని కూడా పిలుస్తారు. ఋషి కృపాచార్యుడు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించాడని నమ్ముతారు.

తాళ్లపాక అన్నమాచార్య ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించినట్లు చెబుతారు. శంకరాచార్యుల అహోబిల మఠం అధిపతులు మరియు మహాకవి క్షేత్రయ్య కూడా ఆలయాన్ని సందర్శించారు. ఈ కాంప్లెక్స్‌లో పద్మావతి అమ్మవారు ఆలయం కూడా ఉంది, సాధారణంగా ప్రజలు కాంప్లెక్స్‌లోని లక్ష్మీ సమేత వెంకటేశ్వర స్వామి ఆలయాన్ని సందర్శించిన తర్వాత సందర్శిస్తారు.

ఈ ఆలయం టి.టి.డి.పరిపాలనా నియంత్రణలో ఉంది.

అమీన్ పీర్ దర్గా కడప పట్టణంలోని ఒక సూఫీ పుణ్యక్షేత్రం. ఈ పుణ్యక్షేత్రానికి అన్ని మతాలు మరియు మతాల ప్రజలు తరచుగా వస్తుంటారు మరియు మత మరియు మత సామరస్యానికి ప్రతీక. స్థానిక జానపద కథల ప్రకారం, ప్రార్థనా మందిరానికి ఎవరు వచ్చినా బాగుంటుంది.

రాముడు లంక నుండి తిరుగు ప్రయాణంలో ఈ ప్రదేశాన్ని సందర్శించాడని, ప్రకృతి అందాలకు ఆకర్షితుడై కొంత కాలం ఇక్కడే ఉన్నాడని స్థలపురాణం చెబుతోంది. శ్రీరాముడిని స్వాగతించడానికి, ఆంజనేయుడి తండ్రి అయిన వాయు (వాస్తవానికి భగవంతుడిని కలిగి ఉన్నాడు. అతని లంక ప్రయాణంలో నదికి అడ్డంగా బంగారు పూల దండను వేలాడదీయండి. ప్రజలలో, వారి మరణ సమయం సమీపించే సమయంలో పవిత్ర ఆత్మలకు మాత్రమే కనిపిస్తుందని ఒక నమ్మకం ఉంది. బ్రిటీష్ గవర్నర్ సర్ థామస్ మన్రో ఈ లోయ దగ్గరికి వెళ్లినప్పుడు దాన్ని చూసే భాగ్యం కలిగింది. అక్కడి నుండి బయలుదేరే ముందు రాముడు ఆ బండపై ఆంజనేయుడి బొమ్మను చెక్కాడు. గర్భగుడి చుట్టూ రాతి ప్రాకారం తిరుపతి శేషన్న 1911లో నిర్మించినట్లు చెబుతారు.

విశ్రాంత జిల్లా జడ్జి తాడిమరి భుజంగరావు దేశం నలుమూలల నుండి ప్రత్యేకించి శనివారాలు మరియు శ్రావణమాసంలో ఆలయాన్ని సందర్శించే యాత్రికుల కోసం ఈ ప్రదేశంలో చౌల్ట్రీని నిర్మించారు.

వొంటిమిట్ట - కోదండరామస్వామి దేవాలయం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కడప జిల్లాలో ఉంది. ఈ ఆలయాన్ని చోళులు మరియు విజయనగర రాజులు అభివృద్ధి చేశారు. ఇది 28 కి.మీ.ల దూరంలో ఉంది. కడప నుండి కడప-చెన్నై రోడ్డులో. ఈ ఆలయం 500 సంవత్సరాల నాటిదని చెబుతారు మరియు ఒక విశిష్టమైన ప్రాంగణం మరియు మూడు గోపుర ముఖద్వారాలు ఉన్నాయి.

ఈ ఆలయం యొక్క ప్రత్యేకత ఏమిటంటే, గర్భగుడిలో హనుమాన్ విగ్రహం లేకపోవడం, ఇది భారతదేశంలోని ఒక రకమైనది. స్థలపురాణం ప్రకారం, శ్రీరాముని శిష్యులైన వొంటిడు మరియు మిట్టుడులు ఒకే రోజులో ఆలయాన్ని నిర్మించారు. దానిని నిర్మించిన తరువాత, వారు తమను తాము విగ్రహాలుగా మార్చుకోవడం ద్వారా భగవంతుని నామంలో తమ జీవితాలను త్యాగం చేశారు. ఆలయంలోకి ప్రవేశించగానే నేటికీ ఆ విగ్రహాలు కనిపిస్తాయి.

ఈ ఆలయంలో రాత్రిపూట శ్రీ సీతారామ కల్యాణం జరిగే దేశంలోని ఏకైక పవిత్ర స్థలం. రాముడు, సీత మరియు లక్ష్మణుల చిత్రాలు ఒకే రాయితో, ఒక సాధారణ పీఠంతో చెక్కబడినందున ఈ గ్రామాన్ని అలా పిలుస్తారు. సాహిత్యంలో ఏకశిల అంటే ఒకే రాయి అని వొంటిమిట్టను "ఏకశిలానగరం" అని కూడా అంటారు. విగ్రహాలను జాంబవంతుడు ప్రతిష్టించాడని కూడా చెబుతారు.

ప్రముఖ కవి బమ్మెర పోతన (సహజ కవి) ఈ గ్రామానికి చెందినవాడని చెబుతారు. అతను గొప్ప శ్రీరామ భక్తుడు మరియు తెలుగులో భాగవతం రచించాడు. ప్రసిద్ధ సంకీర్తనాచార్య తాళ్లపాక అన్నమయ్య ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించారు మరియు శ్రీరామునిపై అనేక విలువైన కీర్తనలను రచించారు, ఇది నేటికీ లక్షలాది మంది విని ఆనందిస్తున్నారు!

 

: 11 :

వావిలికొలను సుబ్బారావు కవి మరియు వొంటిమిట్ట రామ భక్తుడు మరియు రామాయణాన్ని తెలుగులోకి అనువదించాడు.

వొంటిమిట్ట శ్రీ కోదండరామస్వామి ఆలయాన్ని ప్రస్తుతం టీటీడీ పరిపాలనా నియంత్రణలోకి తెచ్చి ఇటీవల ఈ ఆలయ అభివృద్ధికి రూ.100 కోట్లు.

శ్రీ సౌమ్యనాథ స్వామి దేవాలయం, నందలూరు సుమారు 40 కి.మీ. కడప పట్టణం నుండి మరియు ఆలయాన్ని పాత చోళ శైలిలో, 11వ శతాబ్దంలో కడపను పాలించిన ముట్లి రాజులు నిర్మించారు. ఇక్కడి ప్రధాన దైవం శ్రీ సౌమ్యనాథ స్వామి మరియు శ్రీ మహాలక్ష్మి అమ్మవారు. ఈ ఆలయం పురాతనమైనది మరియు ఒక ముఖ్యమైన పురావస్తు ప్రదేశం కూడా బౌద్ధ క్షేత్రం. ఈ ఆలయం దాదాపు 12 కి.మీ. వొంటిమిట్ట నుండి. దీనికి నాలుగు దిక్కుల మీదుగా నాలుగు రాజగోపురాలు ఉన్నాయి. శ్రీ సౌమ్యనాథ స్వామి ప్రధాన విగ్రహం తూర్పు ముఖంగా ఉంది.

తిరుపతిలోని శ్రీవేంకటేశ్వర స్వామి మరో అవతారంగా నందలూరుకు తూర్పు ముఖంగా స్వామివారు కొలువై ఉన్నారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఇక్కడి విగ్రహం తిరుమలలోని విగ్రహాన్ని చాలా పోలి ఉంటుంది మరియు ఇక్కడ నందలూరులో భగవంతుడికి 'అభయ హస్తం' ఉంటుంది, తిరుమలలో స్వామికి 'కటి హస్తం' ఉంటుంది. సాధారణంగా, అంకితం చేయబడిన అన్ని దేవాలయాలలో శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి విగ్రహం ‘కటి హస్తం’తో చెక్కబడుతుంది. గర్భాలయం యొక్క ప్రవేశ ద్వారం వద్ద యోగ నరసింహ స్వామికి అంకితం చేయబడిన మందిరం కూడా ఉంది.

బహుదా నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ ఆలయం 108 స్తంభాలతో 10 ఎకరాల్లో నిర్మించబడింది. ఆలయ సముదాయంలో నరసింహ స్వామి, గణపతి మరియు ఆంజనేయ యొక్క చిన్న ఆలయాలు (ఉపా లయాలు) కూడా ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా ఆలయ ప్రాంగణంలో భారీ యాగశాల కూడా ఉంది. గర్భగుడి పైకప్పు ముందు చేపల చెక్కడం ఉంది, ప్రళయ సమయంలో నీరు చేపల చెక్కను తాకుతుందని మరియు అది సజీవంగా మారి నీటిలో అదృశ్యమవుతుందని నమ్ముతారు.

యాత్రికులు సాధారణంగా 9 ప్రదక్షణలు చేస్తారు మరియు వారి కోరికలను వ్యక్తం చేస్తారు మరియు కోరికలు నెరవేరినప్పుడు 108 ప్రదక్షణలు చేస్తారు.

నేను 30 డిసెంబర్ 2017న ఎల్లోరా గుహల వద్ద ఉన్న ప్రసిద్ధ కైలాస ఆలయాన్ని నా కుమార్తె కుటుంబంతో కలిసి సందర్శించినందుకు సంతోషిస్తున్నాను. నా శస్త్రచికిత్స తర్వాత కారులో ఇది నా మొదటి సుదీర్ఘ ప్రయాణం (ముంబై నుండి 8 గంటల డ్రైవ్). ఎలాంటి ఇబ్బంది లేకుండా నేను ఒత్తిడిని తట్టుకోగలిగినందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను.

మేము ఇతర గుహలను కూడా సందర్శించాము. వాటిలో మొత్తం 34 ఉన్నాయి (1 నుండి 12 బౌద్ధ సమూహం, 13 నుండి 29 హిందూ సమూహం మరియు 30-34 జైన సమూహం). అత్యంత ముఖ్యమైన చెక్కడం నెం.16, ఇక్కడ మనకు కైలాస దేవాలయం ఉంది, ఇది ఒకే రాతితో చెక్కబడింది.

మేము గుహల దగ్గర ఉన్న హోటల్‌లో బస చేసాము, కానీ మా అల్పాహారం మరియు భోజనం సమీపంలోని ఆంధ్రా కుటుంబం నడుపుతున్న హోటల్ (గరికపాటి హోటల్)లో చేసాము.

ప్రజలు అజంతా గుహలను కూడా సందర్శించినప్పటికీ, ఒక పర్యటనలో, మేము మా యాత్రను ఎల్లోరాకు మాత్రమే పరిమితం చేసాము, ఎందుకంటే అది నాకు చాలా శ్రమతో కూడుకున్నదని వారు భావించారు.

నేను కారులో బెంగుళూరుకు బయలుదేరి, నా క్లాస్‌మేట్ సుబ్బారావుతో రాత్రికి బస చేసి, విమానంలో ముంబైకి తిరిగి వచ్చి 7.30 గంటలకు ఇంటికి చేరుకున్నాను. 10వ తేదీన.

నేను విహారయాత్రను ఆస్వాదించడమే కాకుండా నా ఆత్మవిశ్వాసాన్ని తిరిగి పొందాను, తద్వారా నేను ఇప్పుడు హైదరాబాద్ మరియు యుఎస్ రెండింటికి నా స్వంతంగా ప్రయాణించగలను.

నేను ఇక్కడ బాగానే ఉన్నాను కానీ హైదరాబాద్‌లో పెద్దగా ఏమీ చేయలేక విసుగు చెందుతున్నాను. అక్కడ నాకు చాలా మంది స్నేహితులు, సంబంధాలు, స్థలాలు, ఫంక్షన్‌లు, దేవాలయాలు సందర్శించేవారు.

నేను మీకు తెలియజేయడానికి సంతోషిస్తున్నాను, నేను 19వ తేదీన డాక్టర్‌తో అపాయింట్‌మెంట్ కోసం (3 నెలల తర్వాత తప్పనిసరి తనిఖీ కోసం) ఫిబ్రవరి 17న హైదరాబాద్‌కు వెళ్లి 20న ముంబైకి తిరిగి వస్తాను.

 

: 12 :

            మళ్ళీ, నేను నాలుగు నెలల బస కోసం ఫిబ్రవరి 26న ఫ్లోరిడా రాష్ట్రంలోని టంపాలో నివసించే నా కుమార్తె వాణిని సందర్శించడానికి యు.యస్. వెళతాను. నేను యు.యస్. లో ఉన్న సమయంలో, అరిజోనా రాష్ట్రంలోని ఫీనిక్స్‌లో నివసిస్తున్న నా చిన్న కుమార్తె గౌరీని కూడా సందర్శిస్తాను). నేను జూన్ 22న ముంబైకి తిరిగి వస్తాను మరియు ఒక వారం తర్వాత నేను నా సాధారణ పాత జీవితాన్ని గడపడానికి హైదరాబాద్‌కు తిరిగి వస్తాను. అనుకున్నది అనుకున్నట్లుగా జరగాలని దేవుడిని ప్రార్థిస్తున్నాను.

ఒక శ్రేయోభిలాషిగా, "విజయానికి షార్ట్‌కట్ లేదు, అన్ని విధాలా కష్టపడడమే" అని నేను ఎప్పుడూ చెప్పే విధంగా కష్టపడి పనిచేయమని మాత్రమే నేను మీకు సలహా ఇవ్వగలను.

**0******